(Cập nhật lần cuối ngày: 11/12/2024)
Diện tích Bình Định là 6.066 km2, theo số liệu chính thức của Tổng cục Thống kê, rộng thứ 22 trong số 63 tỉnh, thành của Việt Nam.
Các tỉnh giáp ranh với Bình Định:
Tỉnh Bình Định nằm ở vùng Duyên hải Nam Trung Bộ của Việt Nam, với vị trí địa lý giáp ranh các tỉnh sau:
1. Phía Bắc
- Tỉnh Quảng Ngãi:
- Ranh giới nằm dọc theo các dãy núi ở phía Bắc Bình Định, chia cắt bởi các con suối và sông nhỏ.
2. Phía Tây Bắc
- Tỉnh Kon Tum:
- Giáp qua khu vực miền núi Tây Nguyên, nơi địa hình chuyển tiếp giữa đồng bằng ven biển và cao nguyên.
3. Phía Tây
- Tỉnh Gia Lai:
- Tiếp giáp ở khu vực phía Tây Bình Định, kết nối qua các vùng đồi núi và hệ thống giao thông như quốc lộ 19.
4. Phía Nam
- Tỉnh Phú Yên:
- Ranh giới phía Nam là vùng đồi núi thấp và trung du, với hệ sinh thái rừng nhiệt đới và các con sông chảy qua.
5. Phía Đông
- Biển Đông:
- Phía Đông Bình Định là đường bờ biển dài khoảng 134 km, nơi có nhiều vịnh, đầm phá, và bãi biển đẹp như Quy Nhơn, Ghềnh Ráng, và Eo Gió.
Các đơn vị hành chính của tỉnh Bình Định:
Tỉnh Bình Định được chia thành 11 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 1 thành phố trực thuộc tỉnh, 2 thị xã, và 8 huyện.
1. Thành phố trực thuộc tỉnh
- Thành phố Quy Nhơn:
- Là trung tâm hành chính, kinh tế, văn hóa, và du lịch của tỉnh.
- Diện tích: khoảng 284,28 km².
- Nổi tiếng với các địa danh như Eo Gió, Ghềnh Ráng, Tháp Đôi, và các bãi biển đẹp.
2. Thị xã
- Thị xã An Nhơn:
- Diện tích: khoảng 255 km².
- Phát triển mạnh về công nghiệp, làng nghề truyền thống (rượu Bàu Đá, đồ gỗ mỹ nghệ), và di tích lịch sử như thành Hoàng Đế.
- Thị xã Hoài Nhơn:
- Diện tích: khoảng 420 km².
- Được công nhận là thị xã từ năm 2020, phát triển nhờ kinh tế biển (đánh bắt và chế biến hải sản) và du lịch sinh thái.
3. Các huyện
- Huyện An Lão:
- Nằm ở phía Tây Bắc tỉnh, vùng núi cao, tập trung đồng bào dân tộc thiểu số.
- Huyện Hoài Ân:
- Vùng trung du, phát triển nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa và chăn nuôi gia súc.
- Huyện Phù Mỹ:
- Có bờ biển dài với nhiều bãi biển hoang sơ, phát triển nuôi trồng thủy sản và trồng cây công nghiệp.
- Huyện Phù Cát:
- Có sân bay Phù Cát và các điểm du lịch nổi tiếng như bãi tắm Trung Lương, chùa Ông Núi.
- Huyện Tây Sơn:
- Quê hương của anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ, với di tích lịch sử như Bảo tàng Quang Trung, đồi Ấn Sơn.
- Huyện Tuy Phước:
- Cửa ngõ phía Nam của thành phố Quy Nhơn, nổi tiếng với làng nghề nón ngựa Phú Gia và di tích Tháp Bánh Ít.
- Huyện Vân Canh:
- Khu vực miền núi phía Tây Nam tỉnh, phát triển nông – lâm nghiệp.
- Huyện Vĩnh Thạnh:
- Vùng núi cao phía Tây tỉnh, nổi bật với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ và cộng đồng dân tộc Bana.
Đặc điểm địa hình trên diện tích Bình Định:
Tỉnh Bình Định có địa hình đa dạng và phức tạp, bao gồm đồng bằng ven biển, đồi núi và các vùng trung du. Đặc điểm địa hình của Bình Định được chia thành ba vùng chính:
1. Vùng núi và trung du
- Vị trí: Chiếm phần lớn diện tích phía Tây và Tây Bắc của tỉnh.
- Đặc điểm:
- Địa hình đồi núi chiếm khoảng 70% diện tích toàn tỉnh.
- Núi cao tập trung ở các huyện như An Lão, Vĩnh Thạnh, Hoài Ân, và Tây Sơn.
- Nhiều dãy núi chạy dài từ Bắc xuống Nam, tạo thành vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và đồng bằng ven biển.
- Đỉnh núi cao nhất: Núi Chúa (1.452m) ở huyện Vĩnh Thạnh.
2. Đồng bằng ven biển
- Vị trí: Kéo dài ở phía Đông, dọc theo bờ biển Bình Định, đặc biệt ở các huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Tuy Phước, và thành phố Quy Nhơn.
- Đặc điểm:
- Đồng bằng hẹp và nhỏ, bị chia cắt bởi các dãy núi nhô ra sát biển, tạo nên các vũng vịnh, đầm phá và cửa sông.
- Vùng đất phù sa ven sông như đồng bằng sông Kôn rất màu mỡ, phù hợp cho trồng lúa và các loại cây ngắn ngày.
- Ven biển có nhiều bãi cát, cồn cát, và bãi biển đẹp như Eo Gió, Ghềnh Ráng, và bãi tắm Trung Lương.
3. Đồi núi và cao nguyên thấp
- Vị trí: Phía Tây Nam và một phần Tây Bắc.
- Đặc điểm:
- Địa hình đồi thấp xen kẽ các thung lũng.
- Vùng cao nguyên thấp tập trung ở huyện Tây Sơn và phía Bắc huyện Vân Canh.
- Hệ thống núi đá granit tạo cảnh quan đẹp, nhiều khu vực có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái.
4. Sông ngòi và hồ đập
- Hệ thống sông chính:
- Sông Kôn: Sông lớn nhất tỉnh, bắt nguồn từ vùng núi phía Tây chảy ra biển tại cửa Hà Thanh.
- Sông Lại Giang: Chảy qua Hoài Nhơn và đổ ra biển.
- Hồ nước lớn: Hồ Vĩnh Sơn, hồ Núi Một, và các công trình thủy lợi quan trọng phục vụ tưới tiêu và phòng chống lũ.
5. Đặc điểm ven biển
- Bờ biển Bình Định dài 134 km, có nhiều vịnh đẹp như vịnh Quy Nhơn và các đầm phá lớn như đầm Thị Nại.
- Địa hình biển đảo nổi bật với bán đảo Phương Mai và các cù lao nhỏ.